سوپر اپليکيشن چيست؟ پديده‌اي که دنياي نرم‌افزار را براي هميشه دگرگون مي‌کند
شايد مطالعه همه آن‌چه نياز داريد در يک وبسايت واحد غيرممکن باشد اما به نظر مي‌رسد دنياي نرم‌افزار در حال حرکت به سوي مسيري است که همه نيازهاي کاربران را در يک بستر يکپارچه فراهم مي‌کند.
مايک لازاريديس، بنيانگذار برند بلکبري، براي نخستين بار در سال ???? از پديده‌اي صحبت کرد که به نظر نمي‌رسيد در آن سال‌ها ممکن باشد. او باور داشت در آينده‌اي بسيار نزديک، توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها به اين نتيجه مي‌رسند که بايد همه نيازهاي کاربرانشان را در يک اپليکيشن واحد فراهم کنند. او از اکوسيستم يک‌پارچه‌اي سخن مي‌گفت که آزادي عمل بي‌بديلي به کاربران مي‌داد. حالا که ده سال از ادعاي او گذشته، مفهوم سوپر اپليکيشن در دنياي نرم‌افزارها متداول شده‌اند. اما سوپر اپليکيشن چيست؟ آيا اين پديده دنياي نرم‌افزار و تعامل‌هاي مرتبط با آن را دگرگون مي‌کند؟
سوپر اپليکيشن چيست؟
ايده کلي نرم‌افزارهاي همراه در دره نوابغ آمريکا، سيليکون ولي، شکل گرفت. توسعه‌دهندگاني که روي اپليکيشن‌ها کار مي‌کردند، تصميم داشتند بهترين تجربه ممکن را براي کاربران به ارمغان آورده و نياز آن‌ها به تلفن‌هاي هوشمند را بيشتر از قبل کنند اما اين پايان ماجرا نبود. اپليکيشن‌هاي تلفن همراه مي‌توانستند جانشين‌هاي ايده‌آلي براي سايت‌ها و سرويس‌هاي آفلاين باشند اما هنوز بهترين انتخاب ممکن نبودند. بنابراين بروزرساني‌هاي متعدد از راه رسيدند. اپليکيشن‌ها هر روز بهتر از قبل مي‌شدند و تغييرات متعدد از راه مي‌رسيدند.
با اين حال توسعه‌دهندگان به هويت نرم‌افزارهايشان فکر مي‌کردند. آيا اين اپليکيشن‌ها قرار بود صرفا جانشيني براي سايت‌ها و خدمات سنتي باشند؟ پاسخ اين سوال در ابتدا مثبت بود اما به مرور زمان يک خير بزرگ در برابر آن قرار گرفت. اپليکيشن‌ها بايد نسل جديدي از تعامل را به کاربر ارائه مي‌دادند که در ترکيب‌هاي پيشين در دسترس نبود. به همين دليل ايده اصلي سوپر اپليکيشن شکل گرفت.
در خلاصه‌ترين تعريف، سوپر اپليکيشن نرم‌افزاري است که همه خدمات ممکن در يک حوزه مشخص را به کاربر ارائه مي‌دهد. براي مثال، اگر اپليکيشني که در حوزه حمل و نقل منتشر شده توانايي مسيريابي، درخواست خودرو، فعاليت به‌عنوان راننده و اجاره خودرو را داشته باشد، لقب يک سوپر اپليکيشن را به خود اختصاص مي‌دهد. سوپر اپليکيشن‌ها کار چندين نرم‌افزار را در يک بستر واحد دنبال مي‌کنند. بدين ترتيب کاربران نيازي به اپليکيشن‌هاي گوناگون ندارند.
در اين زمينه بخوانيد:
کدام نرم‌افزارها، سوپر اپليکيشن هستند؟
شايد يکي از معروف‌ترين نمونه‌هاي سوپر اپليکيشن، نرم‌افزار «وي چت» باشد. وي چت متعلق به يک مجموعه چيني به‌نام «تنسنت» است که در حوزه‌هاي گوناگون فناوري‌هاي ديجيتال فعاليت مي‌کند. عمده کاربران وي چت در کشور چين هستند و به همين دليل اين نرم‌افزار بيشتر از يک ميليارد و دويست ميليون کاربر دارد. به عبارت ديگر، بيشتر از ?? درصد شهروندان چيني از وي چت استفاده مي‌کنند. وي چت در ابتدا صرفا يک پيام‌رسان هوشمند بود اما به مرور زمان تصميم گرفت امکانات بيشتري به کاربران خود ارائه دهد و حالا محبوب‌تر از هميشه به نظر مي‌رسد.
تاکسي اينترنتي، فروش بليت سينما، سفارش غذا، پرداخت قبض و واريز پول به حساب ديگران از مهم‌ترين امکاناتي هستند که پيام‌رسان وي چت در اختيار کاربران قرار مي‌دهد. اما وي چت تنها نمونه موفق دنياي سوپر اپليکيشن‌ها نيست.
نرم‌افزار «علي‌پي» يکي ديگر از اپليکيشن‌هايي است که به مرور زمان به يک غول بزرگ در دنياي نرم‌افزار تبديل شد. اين نرم‌افزار که در ابتدا صرفا يک کيف پول هوشمند بود، آهسته آهسته پيشرفت کرد و با بروزرساني‌هاي متعدد موفق شد به يک سوپر اپليکيشن تبديل شود. حالا در سوپر اپليکيشن علي‌پي توانايي خريد و سفارش از رستوران‌ها، فروشگاه‌هاي محلي و زنجيره‌اي هم فراهم شده است. براساس ادعاهاي مجموعه علي‌پي، اين شرکت در پانزده سال گذشته بيشتر از يک ميليارد کاربر به اکوسيستم خود جذب کرده که البته بيشتر آن‌ها شهروندان چيني هستند.
شهرنت شبکه اجتماعي خريد و فروش کالا و خدمات. شهرنت فروشگاهي به وسعت شهر شماست. شهرنت در اپليکيشن شهرنت شما مي توانيد با توليد محتوا و به ازاي لايک و کامنت هاي دريافتي خود درآمد مستقيم ريالي داشته باشيد.
همانطور که واضح به نظر مي‌رسد، بيشتر کاربران سوپر اپليکيشن‌ها [که در جامعه مجازي ايران هم ظهور کرده‌اند] از کشورهاي آسيايي و به‌ويژه کشورهاي شرق آسيايي هستند. يکي ديگر از نمونه‌هاي شناخته‌شده سوپر اپليکيشن‌ها در شرق آسيا، نرم‌افزار «گرب» است که تمرکز ويژه‌اي روي خدمات حمل و نقل دارد. حالا کاربراني که در کشور سنگاپور زندگي مي‌کنند، مي‌توانند با کمک گرب در هر نقطه اين کشور هتل رزرو کنند، غذا سفارش دهند و هزينه‌هاي خود را پرداخت کنند. در ساير کشورهاي شرق آسيا، سوپر اپليکيشن «گوجک» حضور پررنگي دارد.
آيا غول‌هاي فناوري به سوپر اپليکيشن علاقه‌اي دارند؟
ايده سوپر اپليکيشن احتمالا ايده‌اي نيست که فراموش‌شدني باشد. باتوجه به استقبال کاربران در کشورهاي شرق آسيا و تجربه موفق ده‌ها سوپر اپليکيشن مشهور و کوچک در سراسر دنيا به نظر مي‌رسد به زودي ساير مجموعه‌هاي نرم‌افزاري شناخته‌شده هم براي توسعه سوپر اپليکيشن‌هاي خود وارد عمل مي‌شوند. بنابراين ظهور سوپر اپليکيشن‌ها در اروپا و آمريکاي شمالي هم غيرممکن نيست. همان‌گونه که سرويس درخواست خودرو شناخته‌شده «اوبر» مدتي پيش از سرويس سفارش غذاي خود با نام «اوبر ايت» رونمايي کرد.